در یادداشتی از برهان حشمتی:

حضور تکفیری‌ها در قراباغ؛ سوء تفاهم یا واقعیت مخاطره آمیز

واکنش تند و عصبی اخیر رییس جمهوری آذربایجان به سوال عمومی خبرنگار ایرانی درباره چگونگی مقابله با حضور گروه‌های تروریست در منطقه به‌طور اعمّ و منطقه قراباغ و جمهوری آذربایجان به‌طور اخصّ، حکایت از این دارد که مساله یا موضوع حضور گروه های تروریست در مناطق بازپس گرفته شده جمهوری آذربایجان، حساسیت‌های فراوانی دارد که باید برطرف شود.

باکو این موضوع را «اتهام زدن» به جمهوری آذربایجان تلقی کرده، آن را رد می‌کند. استناد الهام علی اف، رییس جمهوری آذربایجان در رد این موضوع این است که تاکنون سازمان‌های اطلاعاتی و امنیتی دولت‌های نگران از حضور تروریست‌ها در قراباغ سندی دال بر حضور این نیروها در این منطقه بطور رسمی به باکو ارسال نکرده‌اند! ترکیه نیز که عامل اصلی در انتقال تروریست‌های تکفیری و پان‌ترکیست از شمال سوریه به جمهوری آذربایجان است، همانند باکو این موضوع را رد می کند. استناد رجب طیب اردوغان، رییس جمهوری ترکیه نیز این بوده است که به اصطلاح “مجاهدان” در سوریه کار واجب تری دارند و نیازی به حضور آنها در جمهوری آذربایجان نیست!

“اشتباه البته عامدانه رییس جمهوری آذربایجان در واکنش تند و عصبی به سوال خانم خبرنگار ایرانی درباره حضور گروه‌های تروریست در منطقه و سوء استفاده‌های بعدی شبکه رسانه‌ای جمهوری آذربایجان و ترکیه از آن برای طراحی حملات رسانه‌ای به ایران، مجددا موضوع تروریست‌ها را از لایه‌های زیرین و پنهان مباحث قراباغ به سطح آورده و اهمیت مساله را یادآور شده است.

خوشبختانه شماری از فعالان شبکه های اجتماعی جمهوری آذربایجان در پاسخ به این خواسته الهام علی اف که اگر سند و مدرکی درباره حضور تروریست‌ها در مناطق بازپس گرفته‌شده قراباغ وجود دارد، ارایه کنید! اقدام به بازنشر ویدئوها و عکس‌هایی کرده‌اند که تروریست‌ها در اوج هیجانات ناشی از جنگ 44 روزه قراباغ، در زیر تابلوهای موجود در این مناطق و مراکز آموزش نظامی و پادگان های جمهوری آذربایجان گرفته و منتشر کرده بودند. تروریست‌هایی که لباس فرم نیروهای نظامی جمهوری آذربایجان را به تن داشتند، بعضا با اشاره به سمت مرز و خاک ایران، جملات تهدیدآمیزی نیز علیه ایران بیان کرده بودند که با واکنش قاطعانه مقامات نظامی و سیاسی و رسانه‌های ایران مواجه شد.

از سوی دیگر، رسانه‌ها و فعالان رسانه‌ای وابسته به دولت‌های جمهوری آذربایجان و ترکیه، با مبنا قراردادن سخنان اخیر الهام علی اف، در حرکتی زشت و زننده، اقدام به تمسخر خانم خبرنگار ایرانی به‌خاطر طرح سوال درباره حضور تروریست‌ها در منطقه کرده‌اند و همچنان این پویش سخیف خود را علیه این خبرنگار و ایران ادامه می‌دهند.

در مقابل حملات رسانه‌ای حامیان تروریست‌ها به خبرنگار سوال‌کننده ایرانی و به‌‍طور کل به منتقدان حضور تروریست‌ها در جنگ 44 روزه قراباغ، متاسفانه بعضا واکنش‌های منفعلانه‌ای نیز از سوی برخی از مقامات ایرانی و حتی ارگان رسانه‌ای مربوطه صورت می‌پذیرد تا رضایت باکو جلب شود و به اصطلاح به‌خاطر اختلاف نظر در این باره، به مناسبات باکو با تهران لطمه‌ای وارد نشود!

در این فضای نامیمون، عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه ایران در نخستین همایش “قراباغ 17 ربیع” در قم تصریح کرد: « حضور گروه‌های ترویستی تکفیری در منطقه قرا باغ نگرانی جدی جمهوری اسلامی ایران است. از طرف تمام طرف‌ها، به ایران اسلامی اطمینان کامل داده شده که این گروه‌های تروریستی هیچ جایگاهی در منطقه نخواهند داشت!»

این سخنان عراقچی به معنای اعتماد تهران یا دستکم دستگاه وزارت امور خارجه ایران به قول و وعده‌های باکو در خصوص خطرساز نشدن مساله تروریسم از جانب جمهوری آذربایجان برای ایران است. اما، مجموع مباحث جاری درباره حضور تروریست‌ها در جنگ 44 روزه قراباغ و نیز فرار به جلوی رییس جمهوری آذربایجان در مقابل یک سوال رسانه‌ای، حکایت از این دارد که احتمالا مساله حضور تروریست‌هایی که ترکیه در هیاهو و فضای غبارآلود جنگ دوم قراباغ به منطقه منتقل کرده است، همچنان حل‌نشده باقی مانده است و باید روشنگری لازم در این زمینه صورت پذیرد.

تدارک سفر هیات‌های رسانه‌ای ایرانی به منطقه قراباغ برای تهیه گزارش از اوضاع این منطقه و نیز گزارش‌دهی از نیازهای موجود در زمینه بازسازی و  زمینه‌سازی برای همکاری‌های ایران و جمهوری آذربایجان در طرح‌های ضروری برای این منطقه، از راه‌های اصولی روشنگری به‌منظور حل مساله حضور تروریست‌ها در نواحی اطراف قراباغ کوهستانی و نیز خود قراباغ کوهستانی است. زیرا، تروریست‌ها معمولا در مناطق و مکان‌هایی لانه می‌‌کنند که دسترسی و شفافیت لازم را ندارند. باکو نیز  بجای طفره رفتن‌ها می‌تواند برای خلاصی از موضوع خطرناک و حیثیتی که خود آن را “اتهام” قلمداد می‌کند، با تدارک سفرهای خبرنگاران واقعا مستقل به مناطق بازپس گرفته شده اطراف قراباغ کوهستانی، به روشن شدن مساله و زدودن “اتهام” از خود کمک کند. منافع جمهوری آذربایجان نیز این را اقتضاء می‌کند زیرا، تجربه نشان داده است که برخی مراکز قدرت در ترکیه برغم تظاهر به دوستی با دولت جمهوری آذربایجان و سردادن شعارهای دهان پرکن، به‌طور پنهان و مافیایی طرح‌هایی را علیه باکو پیش می‌برند که بعضا افشاء نیز شده است.

طرح‌های نافرجام مراکز قدرت ترکیه برای براندازی دولت حیدر علی اف در سال‌های 1994 و 1995، امضای پروتکل‌های عادی سازی روابط ترکیه – ارمنستان بطور کاملا پنهانی از دولت جمهوری آذربایجان، سوق دادن شرکت دولتی نفت جمهوری آذربایجان، سوکار به سرمایه‌گذاری کلان برای ساخت پالایشگاه عظیم “استار” در ترکیه در حالی که خود جمهوری آذربایجان چنین پالایشگاهی ندارد و از معضل بیکاری رنج می‌برد، و… از جمله خیانت‌هایی بوده است که برخی مراکز قدرت ترکیه در حق جمهوری آذربایجان مرتکب شده‌اند و در تداوم همین خیانت‌ها، سوءاستفاده از اعتماد بی حد و حصر دولت الهام علی اف در  قرار دادن زمام امور ساختار نظامی این کشور در اختیار رجب طیب اردوغان و ژنرال‌های ترک در زمان جنگ دوم قراباغ بوده است که منجر به انتقال تروریست‌هایی از سوریه به قراباغ شد. اکنون در نتیجه همین دسیسه ترکی است که باکو قادر نیست در خصوص طرح‌های بازسازی مناطق بازپس گرفته شده، خود تصمیم بگیرد و حتی درباره بود یا نبود تروریست های وابسته به ترکیه در این مناطق روشنگری نماید!