دستاورد جوان کرمانشاهی،

انقلابی در راه‌سازی/ اختراع اولین قیر نانوکامپوزیتی جهان

جوان کرمانشاهی با اختراع اولین «قیر نانوکامپوزیتی» در جهان نویدبخش اتفاقات جدیدی در صنعت راه شده است. این اختراع عمر قیر و آسفالت جاده‌ای را چندین برابر می‌کند که موجب کاهش چشمگیر هزینه‌های ساخت و نگهداری در طول سالیان بعد خواهد شد.

به گزارش پایگاه تحلیلی خبری رازی پرس به نقل از خبرگزاری فارس، ایران یکی از پهناورترین کشورهای جهان است و از لحاظ ژئواستراتژیک در یکی از شاهراهای ارتباطی جهان قرار گرفته است. این موقعیت بی نظیر جهانی موجب شده که از سالیان دور ایران پل تجاری بین شرق و غرب عالم باشد و قدیمی‌ترین مسیر تجاری جهان-راه ابریشم-هم بخش قابل توجهش در سر زمین ایران قرار گرفته است.

از این رو توسعه، حفظ و به روز نگه داشتن تجهیزات و مسیرهای ریلی و زمینی در ایران از اهمیت شگرفتی برخوردار است و همگان نیک می‌دانند که یکی از راه‌های ایجاد درآمد پایدار دریافت عوارض از این طریق است. چه اینکه آسمان ایران سالیان سال است که محل عبور آسان و ایمن پروازهای بین المللی قرار دارد.

از سوی دیگر هزینه سر سام آور احداث راه‌های زمینی و پس از آن هزینه بالای تعمیر و نگهداری آن یکی از معضلات کشورهای پهناور به خصوص ایران بوده است، از این رو توجه ویژه به نوآوری‌های علمی و مهندسی در این زمینه شایان توجه بوده است. متاسفانه و علیرغم وجود دانش و مواد اولیه ارزان در ایران، آن چنان که باید دستگاه‌های دولتی و بخش دولتی از ظرفیت‌های علمی موجود برای ارتقای کمی و کیفی راه‌های زمینی استفاده نمی‌کنند و همین موجب شده که عمر مفید راه‌های زمینی در ایران بعضاً یک پنجم میانگین جهانی باشد.

اخیراً یک مخترع کرمانشاه به نام «ستار مجیدی» توانسته با اختراع خود نوید بخش روزهای درخشانی در حوزه راهسازی باشد. این جوان نخبه با اختراع اولین قیر نانو کامپوزیتی جهان عمر مفید آسفالت را به چند برابر برساند و همین مسئله موجبات کاهش چشمگیر هزینه‌ها در میان مدت می‌شود.

این اختراع یقیناً بار مالی بسیاری از روی دوش بخش‌های دولتی و خصوصی برخواهد داشت و تاثیر شگرفتی بر توسعه راه‌های زمینی خواهد شد، توسعه‌ای که این روزها کشور در حوزه عمرانی به آن نیازمند است. از این رو در خصوص جزییات این اختراع به او گفت‌وگویی داشته‌ایم که در ادامه می‌آید.

 لطفا کمی در مورد خودتان توضیح بدهید، چه رشته ای خوانده‌اید و مدرک تحصیلی شما چیست؟

بنده ستار مجیدی متولد ۶۴ و دارای مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد در رشته مهندسی عمران گرایش راه و ترابری از دانشگاه بین المللی عسلویه می‌باشم.

 پیش از این هم یک اختراع و شبیه به همین داشتید، تفاوت این دو در کجاست؟
 تحقیقات علمی را در زمینه ترکیب قیر و مواد نانو حدود ۷ سال هست که شروع کردم و تا حالا ۲ ثبت اختراع در زمینه قیر نانویی داشتم.

گویا در حوزه نانو فعالیت می کنید؟ دقیقاً کدام بخش آن؟

بله یک اختراع دیگه داشتم و تفاوت در زمینه ماده مورد اختلاط  و تعدد مواد نانویی می‌باشد. اختراع آخر در واقع پایان نامه بنده بود، که قیر نانو کامپوزیتی با نانورس و لیگنینمن هست. پیش از این هم اختراعی شبیه به همین مورد به ثبت رسانده بود، اما اختراع دوم نسبت به اولی ارزان‌تر و تجاری‌تر است. در اختراع اول مسئله هزینه‌های مصرفی بالاتر بود و در واقع از آن می شد در برخی از مکان‌های خاص مثل باندفرودگاه‌ها استفاده کرد. 

اما اختراع دوم دقیقاً با هدف دسترسی بیشتر و کاربرد عمومی‌تر صورت گرفته و علت آن هم تفاوت مواد نانوی به کار رفته در متریال است، که کارایی یکسان اما هزینه تولید ارزان‌تری دارد.

 مسئله مهم، بحث هزینه‌هاست، این اختراع چقدر بار مالی کمتری به صنایع مربوط وارد می‌کند؟

 در بحث هزینه یک سری فاکتورهایی هست که باید دقیقتر بررسی بیشتر بشوند ولی این قیر هم از لحاظ زیست محیطی و هم از لحاظ بار مالی غیر مستقیم، دارای صرفه اقتصادی هست. در واقع این اختراع در میان مدت حتماً هزینه‌های تعمیر و نگهداری را به صورت چشم گیری کاهش می‌دهد. 

در حال حاضر یکی از مسائل ما در حوزه راهسازی، موضوع تعمیر و نگهداری است. این اختراع موجب می شود مسیرهایی که دسترسی به آن‌ها سخت‌تر است-مثل روستاها

یکی از مشکلات بزرگ راه سازی ما نبود قیر مناسب هست، اختراع شما چه تاثیر در این زمینه دارد؟

علاوه بر اجرای نامناسب، نبود قیر مناسب نیز از مشکلات اجرایی در زمینه راه سازی در کشور می باشد لذا اختراع فوق در زمینه اصلاح و بهبود خواص قیر خالص بخصوص خرابی‌هایی که در رویه آسفالت در مناطق گرمسیر پدید می‌آید جلوگیری یا آنرا به تاخیر می اندازد.

فارس: این اختراع دقیقاً چه کاربردی دارد؟

مجیدی: ببینید خرابی آسفالت در اثر ضعف قیر علاوه بر هزینه‌های مستقیم هزینه‌های غیر مستقیمی هم دارد. علاوه بر دوره تعمیر و نگهداری که از نیازهای مستقیم آسفالت در دوره بهره برداری می‌باشد. ایمنی کاربران، شرایط زیست محیطی و... از نیازهای غیر مستقیم می‌باشد.

این اختراع با هدف جلوگیری از ایجاد خرابی‌ها و یا به تاخیر انداختن آنها علاوه بر صرفه اقتصادی مستقیم، دارای صرفه اقتصادی غیر مستقیم از جمله سازگاری با محیط زیست و ایجاد ایمنی برای کاربران و کاهش هزینه‌های کاربران رادر بردارد.

فارس: این اختراع چه مدت باعث مقاومت آسفالت می‌شود؟ چندسال؟

 این مطلب نیاز به بحث بیشتر داره چون هدف ما در مرحله اول جلوگیری یا تاخیر در ایجاد خرابی بوده و لذا بحث در زمینه دوره تعمیر یا کاهش ضخامت آسفالت نیازمند مطالعات و آزمایشات و به تبع هزینه‌های بیشتر می‌باشد، اما در حال حاضر تاثیر چشمگیری در زمینه نگهداری راه‌های کشور ایجاد خواهد کرد. لذا با توجه به افزایش عمر آسفالت مورد استفاده در مسیرهای مواصلاتی، در میان مدت بار مالی زیادی از دوش مجموعه‌ها برداشته می شود.

با توجه به اینکه ایران کشوری گرم و خشک هست باید از این اختراع استقال شود، آیا توان استفاده از آن در مقیاس صنعتی وجود دارد؟

 بله این قیر با توجه به کاربرد آن بیشتر در مناطق گرمسیر مورد استفاده قرار میگیرد لذا در صورت فراهم نمودن زیر ساخت‌ها و پشتیبانی لازم می‌توان در مقیاس صنعتی استفاده گردد و تجاری سازی نمود. این هم نیازمند مشارکت بخش‌های دولتی و خصوصی در این زمینه است. در حال حاضر ما مشکلی برای تجاری سازی آن نداریم.

آیا این اختراع در ایران ثبت شده یا در خارج از کشور هم نمونه ای دارد؟

 اختراع فوق با توجه به اینکه از ترکیب یک ماده نانویی و یک ماده بایو پلیمری با قیر خالص صورت گرفته در نوع خود در دنیا بی نظیر و برای اولین بار صورت گرفته است. این اختراع چندبار پس از ثبت من نیز در ایران و توسط چند دانشگاه مثل صنعتی شریف تکرار شد و عیناً نتایج تحقیقات من به تایید مجدد رسید. از این رو کارآیی این اختراع تایید مجامع علمی و دانشگاهی ایران را داراست و کاملاً قابلیت تجاری سازی دارد.

 سوال آخر اینکه چه مشکلاتی پیش روی شماست؟ آیا این اختراع را به وزارت راه یا جاهایی که به آن نیازمند هستند ارائه داده‌اید؟

با توجه به اینکه این دومین اختراع بنده هست و فعالیت و تخصص  بنده هم در همین راستا می‌باشد لذا بعنوان قشر محقق و پژوهشگر مشکلات عدیده‌ای در این راه وجود دارد که از جمله آنها به نبود یا عدم دسترسی به بعضی امکانات، هزینه‌های گزاف تحقیقاتی و نداشتن اسپانسر، عدم تجاری سازی و پشتیبانی‌های لازم و... می توان اشاره نمود و حتی با توجه به مفید واقع بودن این نوع اختراعات در زمینه ملی ولی ارگان‌های ذی ربط نیز تمایل خاصی به همکاری در این زمینه تاکنون نشان نداده‌اند.